Taal ligt gevoelig. Men kan bij het maken van een overeenkomst lang discussiëren, wel of geen komma bijvoorbeeld. Elk woordje moet op z’n plaats staan. En in Europa dienen ook al die vertalingen te kloppen. Dan hebben we het niet over de extra bordjes met verklaringen bij standbeelden van onze vroegere helden, die verre van brandschoon blijken te zijn. Wanneer maak je excuses? Lodewijk Asscher maakte excuses voor zijn rol in de toeslagenaffaire. Hoe verder je teruggaat in de geschiedenis, hoe lastiger het wordt. En politieke excuses hebben vaak financiële consequenties.
Pas in 2010 had Duitsland alle schulden uit de Eerste Wereldoorlog afgelost. Wij Nederlanders zwijgen liever over onze misstanden en misdaden. Neem de ‘politionele acties’ in Indonesië (1947-1949). Of erger, vierhonderd jaar geleden werden op het Molukse eiland Banda Neira 44 Bandanezen onthoofd en acht van hen werden eerst levend gevierendeeld. Excuses zijn zeker op z’n plaats. Maar hoever ga je terug en wie moet je betalen?
