Een ander soort minder

De Duitse journaliste Ulrike Hermann denkt dat het klimaat alleen gered kan worden door een oorlogseconomie zoals in Engeland vóór de Tweede Wereldoorlog. Dat houdt een combinatie in van rantsoenering en overheidsplanning in een economie waarin bedrijven in privébezit blijven. Een zogenaamde private, democratische planeconomie. “Toen was rantsoenering populair”, zegt zij in de Volkskrant, “omdat arm en rijk evenveel kregen.” Volgens Hermann moeten we nu miljoenen uitgeven voor wat eerst gratis was, en dat is het klimaat. De kiezers (op 6 juni kiezen we weer de Nederlandse leden voor het Europese parlement) moeten bereid zijn te veranderen, bereid zijn om een krimp te accepteren. De economie kan niet blijven groeien, als we ook meer geld uit moeten geven aan defensie, omdat wereldwijd illegaal aan ‘landjepik’ wordt gedaan. Ver weg Venezolaanse president Maduro bij Frans Guyana en dichtbij Poetin bij Oekraïne. Technisch kunnen we doen wat de Engelsen deden, maar politiek ligt het een stuk lastiger, vindt Ulrike Hermann. Zij zegt intellectueel pessimistisch te zijn, maar dat je alleen kunt leven als je optimistisch bent over een oplossing voor de klimaatcrisis.