Controledrang geeft weinig verrassingen

6 december 2022

Waarom willen we alles zo efficiënt mogelijk doen? Omdat dit het motto van onze regering is. Daarom hadden we in het begin van de coronacrisis gebrek aan ziekhuisbedden. Waarom roepen we meten is weten? Om peuters lastig te vallen met toetsen. Maar hoe was pakjesavond? Verrassend? Natuurlijk waren er wel enkele teleurgestelde gezichten, maar over het algemeen was iedereen blij. Zo’n verrassende werkwijze lukt niet in de gemeente, waar men ’t liefst elke beslissing laat checken door een onafhankelijk bureau. Dat kost geld, dat misschien nuttiger besteed had kunnen worden. Vaak gaat alles dan ook sneller. ‘Ons verlangen om de wereld te beheersen en te controleren noem ik een agressieve houding’ zegt de Duitse socioloog Hartmut Rosa In Vrij Nederland. ‘Alles wat er is, moet gekend, beheerst, veroverd en bruikbaar worden gemaakt. (…) Dat proces is al een paar eeuwen gaande, maar behoorlijk geradicaliseerd in de eenentwintigste eeuw. Het neoliberalisme heeft de onderlinge competitiedrang aangewakkerd en de digitale revolutie heeft dat proces gefaciliteerd en versneld. Het gevolg is, dat we de neiging hebben om alles (…) te willen verbeteren en optimaliseren.