29 mei 2024

Wat is populisme?

Op 10 mei hield professor Huub Buyssen een lezing over populisme en hoe we ermee omgaan, op basis van zijn boek ‘De verborgen psychologie van het populisme’. Wetenschappelijk gezien drijft populisme op verzet tegen de intellectuele elite, uitgaande van een homogene populatie met een eenduidige wil en altijd het laatste woord. Politiek is een strijd tussen goed en kwaad, waarbij elke niet-populist corrupt en het kwaad is. Ze hebben vier geheimen:  1) Populisme rust op Confucius’ idee, dat mensen gewoontedieren zijn, die weinig houden van veranderingen, die anderen voor hen bedenken. Nostalgie naar het verleden sluit aan bij de werking van ons geheugen en psychologische behoefte. 2) Ze spreken vaak op boze toon, die duidt op oprechtheid en daadkracht, in een taal die iedereen verstaat (Wilders, Trump).  3) Ze kennen het antwoord op de vraag welke boodschap van een politicus beter aan komt: die van de waarschuwing voor acuut dreigend gevaar of de belofte van rechtvaardigheid en het bieden van hoop. 4) Ze zijn tegen buitenlanders, want die gaan het van ons overnemen (winkels, banen) en tegen snelle veranderingen vergeleken met de vroegere monocultuur. (Tekst Joost de Kort)