Wat is (in)tolerantie?

De Griekse filosofen hadden het over deugden, die je al mee zou krijgen bij je geboorte. Het gaat om wijsheid, matigheid, kracht en rechtvaardigheid. Nee zegt Comenius, deugden zijn niet aangeboren, maar aangeleerd. Hij voegde er nog drie deugden bij: integriteit, tolerantie en solidariteit. Bij de PvdA streven we naar gelijkwaardigheid en solidariteit. Waar zijn die gebleven? Dat vraagt de Pakistaans-Amerikaanse schrijfster Rafia Zakaria zich af in One World (september 2023). “Aan de ene kant protesteren we tegen het Iraanse regime die vrouwen verplicht om een hoofddoek te dragen. Aan de andere kant protesteren Franse vrouwen dat ze juist weer wel een hoofddoek willen dragen. Centraal moet staan is dat je de autonomie over je eigen lichaam hebt.” Tolerantie is het erkennen van anderen in hun anders zijn, of (zoals het in de Van Dale staat:) verdraagzaamheid tegenover andersdenkenden. Maar het woord tolerantie komt niet voor in de 54 artikelen van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (in 12 talen!). Iedereen heeft wel veel rechten, maar zonder plichten in een intolerante samenleving is het niet prettig leven.