Volgens historicus Jan Bank (1940) is de individualisering, die ingezet is in de jaren zestig en zeventig, nu tot een hoogtepunt gekomen en is de secularisatie echt voltooid. Dat zegt hij in de Volkskrant van 30 november. Ik ben het ten dele met hem eens, want terwijl de bekende zuilen katholiek, protestant en socialistisch zijn verdwenen, is de islamitische zuil gekomen. Wel ben ik het met zijn analyse eens dat voormalig links ‘opgeklommen’ is. Daarom halen de traditioneel linkse partijen vooral stemmen in universiteitssteden, terwijl de rechtse partijen vooral veel arbeidersstemmen krijgen. “Wat dat betreft is de wereld wel totaal op z’n kop gezet. Als je ziet dat #GroenLinks/PvdA verloor in Pekela en juist aan enige populariteit won in Bloemendaal, lijkt het onderscheid niet meer in de klassieke links-rechtsthema’s te zitten, maar meer in zij die succes hebben in de maatschappij tegenover zij die dat niet hebben. Scholing lijkt in ieder geval een factor van verschil, net als maatschappelijk welslagen. De havenots die vroeger bij een ideologische partij als de PvdA zaten, neigen nu meer naar een protestpartij.” GroenLinks/PvdA moet die oude achterban terughalen!
