Is een complotdenker een kwakzalver?

10 augustus 2023

Kwakzalvers hebben we al eeuwen. Met de komst van televisie geloofden velen in bijvoorbeeld Jomanda. Zij kon dóór de televisie geneeskrachtig water instralen. Er waren mensen die rijen flessen voor de telvisie zetten. (Bekende) mensen zijn vroegtijdig overleden, omdat ze heilig in kwakzalvers geloofden. Nog steeds verschijnt er een horoscoop in de Gooi & Eemlander. Media vinden het aantrekkelijk om aandacht aan extremen te besteden. Het AD en de Telegraaf publiceren relatief vaak complottheorieën. De verspreiding van #kwakzalverij en complottheorieën is toegenomen door de komst van sociale media. De media zorgen voor een sneeuwbaleffect. Een kwakzalver kan meer schade aanrichten dan een complotdenker. Doutzen Kroes (8,5 miljoen Instagramvolgers) heeft een dagtaak aan het doorsturen van complottheorieën, zoals die van Jandino Asporaat, die de maanlanding in twijfel trekt. Schadelijker zijn natuurgenezers (èn bedrijven) die kwetsbare mensen geld uit de zak kloppen. Wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack pleit in One World voor de inperking van wildgroei aan pseudowetenschap, zodat mensen niet de prijs betalen voor al die schadelijke denkbeelden. De politiek moet hier iets mee doen, of beter ze moet hier iets tegen doen.