Verslavingen zijn moeilijk te bestrijden. Mensen handelen soms tegen beter weten in. Vorige maand las ik in Vrij Nederland dat mensen de neiging hebben de invloed van individuele factoren te overschatten en die van de omgeving te onderschatten. Dat waren woorden van Reinout Wiers, hoogleraar psychologie, die gingen over drugs- en alcoholverslaving. “De meeste mensen die een tijdje verslaafd zijn, kunnen dit succesvol bijsturen.” Zou een tijdje ook ruim twaalf jaar kunnen zijn? Zo lang geeft Mark Rutte de leiding aan onze regering. Hij heeft constante aanhangers, die verslaafd lijken aan de VVD, ongeacht blunders, fouten en leugens. De groep waar je in beweegt blijkt de beste voorspeller van gedrag. Al die mensen die het goed of heel goed hebben, stemmen eerder op de VVD dan mensen die moeilijk de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Waarom zou je veranderen? Maar ook een verslaafde VVD-aanhanger blijkt dus te kunnen bijsturen, als-ie een voorstelling kan maken van een andere toekomst. Dat hoeven ze niet, want ze zijn liever verslaafd aan hun lekkere leventje. Waar is hun solidariteit?